معرفی معاون بهداشتی

1400/12/18 0:0

بنام خداوند جان‌آفرین

رزومه (CV)

مشخصات فردی

1- نام و نام خانوادگی : فرامرز کشکولی

2- متولد: 10/3/1346

3- شماره شناسنامه: 494

4- كد ملي : 2391204663

5- متاهل : داراي سه فرزند

مشخصات تحصیلی

1- کارشناسی روانشناسی بالینی از دانشگاه شهید چمران اهواز (دولتی).

(Clinical Psychology/B.A.) 

2- کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی از دانشگاه علوم پزشکی ایران (دولتی).

(Clinical Psychology/M.Sc.)

3- دكتري تخصصی روانشناسي تربیتی-شناختی از دانشگاه شيراز (دولتی).

(Educational & Cognitional/Ph.D.)  

سوابق اجرایی و مدیریتی

1- مدیرداخلی قرارگاه مهندسی دریایی خاتم الاانبیاء (سپاه پاسدران انقلاب اسلامی) از سال 1368 تا 1370 و کسب رتبه نیروی شایسته.

1- رئیس مرکز پژوهش و خدمات روانشناختی شاهد (1370تا1372) وابسته به بنیاد شهید استان بوشهر و دریافت لوایح تقدیر از مدیران وقت بنیاد شهید کشوری و استانی).

3- مشاور ويژه مدیرکل بنياد شهيد در امور خاص خانواده  معظم شهدا، با حفظ سمت.

4- رئیس اداره بیماری‌های غیر واگیر مرکز بهداشت بوشهر (1372 تا 1377).

5- مدیر اجرایی طرح ریشه کنی فلج اطفال در شهرستان بوشهر (1375-1374) و کسب رتبه اول کشوری در اولین سال اجرای طرح و دریافت لوح تقدیر از وزیر محترم وقت جناب دکترمرندی.

6- رئیس واحد آموزش بهداشت شهرستان بوشهر (1377-1375).

7- مدیر برنامه بیماریهای غیرواگیر حوزه معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی بوشهر.

8- مدیرگروه سلامت روانی اجتماعی و اعتياد حوزه معاونت بهداشتی (1382تا نيمه اول1387).

9- مدیر عامل مرکز بهداشت باروری وابسته به فدراسيون بين المللي تنظيم خانواده معروف به IPPF با مشارکت دانشگاه علوم پزشکی بوشهر (1383 تا 1386) با حفظ سمت.

10- مشاور پژوهشی معاون بهداشتی و مسئول تحقیقات کاربردی در حوزه بهداشت و نماینده معاون بهداشتی در شورای پژوهشی دانشگاه (1382 تا 1387) با حفظ سمت.

11-  معاون امور اجتماعي سازمان بهزيستي استان بوشهر (1387 تا1390).

12- رييس شوراي آموزش و پژوهش سازمان بهزيستي استان بوشهر (از نيمه دوم سال 1387 تا 1390) با حفظ سمت.

13- مدیر برنامه استراتژیک سازمان بهزيستي استان بوشهراز نيمه دوم سال 1388 تا 1390، با حفظ سمت.

14- مشاور رئيس دانشگاه و رئيس دبيرخانه دائمی هيات امناء دانشگاه علوم پزشكي و خدمات بهداشتي درماني بوشهر (از سال 1390 تا کنون). با حفظ سمت.

15- مشاور اجرایی و مدیر حوزه ریاست دانشگاه علوم پزشکی بوشهر (با اختیارات قائم مقام) (1390 تا 1393) با حفظ سمت.

16- مدیر برنامه عملیاتی دانشگاه علوم پزشکی بوشهر از سال 1394 تا 1401 با حفظ سمت‌های قبلی و کسب رتبه برتر در سه سال متناوب و دریافت لوایح تقدیر، با حفظ سمت.

18- دبیرشورای سیاستگذاری دانشگاه علوم پزشکی بوشهر (1396 تا 1400).

17- مشاور و نماینده رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد بوشهر در توسعه رشته‌های علوم پزشکی (سال 1396 تا 1401).

18- معاون آموزشی منطقه 9 خانه روان‌شناسان و حرف یاورانه (مددکاری) از سال 1401 تا کنون.

19- رئیس اداره مشاوره مبتنی بر سبک زندگی اسلامی ایرانی دانشگاه علوم پزشكي بوشهر از سال 1402 تا کنون و کسب رتبه سوم کشوری و کسب رتبه اول منطقه 5 در سال 1402 و دریافت لوح تقدیر از معاونت دانشجویی و فرهنگی وزارت بهداشت (با حفظ سمت).

20- نماینده رئیس دانشگاه و عضو کمیته فرعی رفع اختلاف دانشگاه (کمیته استانی دیوان عدالت) با حفظ سمت.

21- نماينده رئيس دانشگاه علوم پزشكي بوشهر در كمسيون‌هاي مالي و اداري (1390تا 1400) با حفظ سمت.

22- نماینده رئيس دانشگاه علوم پزشكي بوشهر در امور استخدام نیروی انسانی (از سال 1390 تا 1400) با حفظ سمت.

23-سرپرست معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی بوشهر (از بهمن1403 تا کنون) با حفظ سمت

سوابق آموزشی

1- دانشگاه آزاد اسلامی واحد بوشهر

تدریس در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد از جمله روانشناسی عمومی، بهداشت روان، آمار، روش تحقیق، روانشناسي فيزيولوژيك، اختلالات روانپزشكي، روانشناسی شخصیت، روانشناسي رشد، روانشناسي كودكان‌ استثنائي، روانشناسی تربیتی، سنجش و اندازه‌گيري و روش‌ها و فنون تدریس، آمار، روش تحقيق، آسیب شناسی روانی، مصاحبه تشخیصی، روانشناسي تربيتي و استاد راهنما و مشاور پایان نامه‌های دانشجویی از سال 1379 تا کنون).

2- دانشگاه علوم پزشکی بوشهر

 تدریس در دانشكده‌هاي پزشكي، پيراپزشكي، بهداشت، پرستاری و دندانپزشکی در دروس روانشناسی عمومی، روانشناسی اجتماعی، بهداشت روان، فوريت‌هاي روانپزشكي، بیمارهای روانی، کاربرد روانشناسی در دندانپزشکی و مهارتهای ارتباط بالینی، آداب پزشکی و روانشناسي اجتماعی در گروه پزشكي اجتماعي براي دانشجویان دوره دستیاری (تخصص) در رشته پزشكي اجتماعي به مدت دوسال و استاد راهنما و مشاور پایان نامه‌های دانشجویان پزشکی و دندانپزشکی (1383 تا کنون).

3- دانشگاه دولتی خلیج فارس بوشهر

 تدریس مبانی مدیریت (2 واحد) و اصول و فنون مشاوره و راهنمایی (2 واحد) به مدت دو سال (81 تا 82).

4- مرکز آموزش مدیریت دولتی (استانداری)

تدریس روانشناسی شخصیت، کودکان استثنائی و روانشناسی تربیتی، آمار و روش تحقیق (1378 تا 1381).

5- كارگاه‌هاي آموزشی

 مدرس کارگاه‌های آموزشی روش تحقیق کمی و کیفی، اصول بهداشت روان، پیشگیری و درمان‌های غیردارویی اعتياد، مشاوره ویژه با بیماران HIV، مشاوره ویژه با بیماران رو به مرگ، اختلالات روانپزشكي، اختلالات عملکرد جنسی، شیوه حل تعارضات زناشوئی، اصول خانواده درمانی هیجان محور، پیشگیری از خودکشی، رفتاردرمانی اختلالات خوردن و رژیم غذایی، مصاحبه تشخیصی عملی و نظری، اختلالات رشدی کودکان، آمار و روش تحقیق و ...

سوابق پژوهشی و علمی (عناوين طرح هاي پژوهشی، مقالات علمی و کتب)

1- ارتباط بین الگوی رفتاری تیپ شخصیتی الف و بیماری های کرونر قلب (شهر، اهواز).

2- تأثیر داروی دیازپام بر کارکرد حافظه در داوطلبین بیهوشی عمومی در بیمارستان فاطمه زهرا (س) شهر بوشهر.

3- بررسی همه‌گیرشناسی اختلالات رفتاری کودکان در شهرستان بوشهر.

4- بررسی همه‌گیرشناسی اقدام به خودکشی در شهرستان بوشهر.

5- بررسی مقایسه‌ای ویژگی‌های شخصیتی زنان ورزشکار و غیر ورزشکار در بوشهر.

 6- برسي همه‌گيرشناسي اختالات رواني – رفتاري  كودك در شهرستان بوشهر.

7- بررسی شیوع افسردگی در زنان کارمند دانشگاه علوم پزشکی بوشهر.

8- بررسي سطح آگاهي، نگرش واظهار عملكرد نوجوانان نسبت به HIV/AIDS در شهر بوشهر.

9- بررسي اثربخشي آموزش گروهي خودشناسي برار تقاء سلامت روان در شهرستان بوشهر.

10- بررسي سطح آگاهي ونگرش نوجوانان از سوء مصرف مواد درشهرستان تنگستان.

11- ارتباط بين اختالات رفتاري و افت تحصيلي در دانش‌آموزان ابتدائي بوشهر.

12- بررسي وضعيت سلامت روان دختران مقطع دبيرستان در شهرستان بوشهر.

13- بررسي مقايسه‌اي اختالات رواني در زنان شاهد ازدواج كرده با زنان شاهد ازدواج نكرده در استان بوشهر

14- بررسي مقايسه‌اي وضعيت سلامت روان و پيشرفت تحصيلي بين دانش‌آموزان دبيرستان‌هاي غيرانتفاعي با دانش‌آموزان دبيرستان‌هاي دولتي در شهر بوشهر.

15- بررسي فرسودگي شغلي در بين كاركنان دانشگاه علوم پزشكي بوشهر.

16- ارتباط تعهد سازماني با ميل به ماندن در سازمان، در كاركنان دانشگاه علوم پزشكي بوشهر.

17- ارتباط بين افكار خودكشي و نا اميدي در دانشجويان دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی استان بوشهر.

18- ارتباط بين اضطراب – افسردگي و استرس شغلي در كاركنان مركز بهداشت شهرستان بوشهر.

19- بررسي نياز سنجي و رضايتمندي  مردم از نحوه ارائه خدمات بهداشتي درماني دراستان بوشهر.

20- ارتباط بین اختلافات زناشوئی و اختلالات عملکرد جنسی در زنان کارمند.

21- بررسی آگاهی، نگرش دانشجویان نسبت به عشق و ازدواج در دانشگاه‌های شهر بوشهر.

22- بررسی مقایسه‌ای سلامت روان در نوجوانان بزهکار و عادی شهرستان بوشهر.

23- بررسی وضعیت آگاهی نگرش و اظهار عملکرد دانشجویان نسبت به اچ.آی.وی/ایدز در استان بوشهر.

24- بررسی وضعیت آگاهی نگرش و اظهار عملکرد افراد بالای 19 سال نسبت به اچ.آی.وی/ایدز در استان بوشهر.

25- ارتباط بین سلامت روان و پاسخ‌های مقابله‌ای تصوری در دانشجویان دانشگاه های شهر بوشهر.

26- ارتباط بین حمایت اجتماعی و پاسخ های مقابله‌ای تصوری در دانشجویان دانشگاه های شهر بوشهر.

27- بررسي اپيدميولوژيك سرطان در زنان استان بوشهر.

28- تأثير آموزش مهارت‌هاي زندگي بر ارتقاء سلامت روان زنان كارمند دانشگاه علوم پزشكي بوشهر.

29- بررسي اثربخشي آموزش تامين آهن بر آگاهي، نگرش و عملكرد زنان نوسواد، درباره استفاده و جذب آهن در شهرستان بوشهر.

30- بررسي مقايسه‌اي تاثير آموزش فردي با آموزش گروهي در مراجعين به مراكر بهداشتي درماني وابسته به دانشگاه علوم پرشكي بوشهر.

31- بررسي نقش پيش‌بين مؤلفه‌هاي خود تنظیمی و کیفیت یادگیری در فرسودگی تحصیلی دانش‌آموزان مقطع متوسطه و پيش دانشگاهي شهر بوشهر.

32- بررسي نقش پيش‌بين مؤلفه‌هاي سبک‌های هویت و دلبستگی در سازگاري اجتماعي دانش‌آموزان مقطع متوسطه و پيش‌دانشگاهي شهر بوشهر.

33- بررسي نقش پيش‌بين مؤلفه‌هاي كاركرد خانواده در عواطف مثبت و منفي، سازگاري عاطفي و سازگاري اجتماعي نوجوانان شهر بوشهر.

34- بررسي آگاهي، نگرش و عملكرد مردان متاهل نسبت به عمل وازكتومي در استان بوشهر.

35- تأثير داروي توميپراميت در درمان مبتلايان به وسواس (شهر بوشهر).

36- بررسي نقش هوش فرهنگي و خودنظم بخشي در فرسودگي تحصيلي دانش‌آموزان مقطع متوسطه و پيش‌دانشگاهي شهر بوشهر.

37- اثربخشي آموزش مهارتهاي شناختي و رفتاري در اختلال اضطراب امتحان دانش‌آموزان مقطع متوسطه و پيش‌دانشگاهي شهر بوشهر.

38- بررسي آگاهي، نگرش و عملكرد ورزشكاران حرفه‌اي نسبت به عمل دوپينگ در استان بوشهر.

39- بررسي جنبه‌هاي اپيدميولوژيك تب مالت در استان بوشهر.

40- بررسي رابطه بين حمايت‌هاي اجتماعي در طول دوره بارداري با سلامت روان و تسهيل زايماني در زنان‌ باردار استان بوشهر.

41- بررسی نقش مهارتهاي شناختي، فراشناختي و تحمل پريشاني در مؤلفه‌هاي سازگاري دانش آموزان شهرستان بوشهر.

42- بررسی نقش مؤلفه‌هاي دلبستگي وتنظيم هيجان شناختي درشخصيت مرزي دانش‌آموزان شهرستان بوشهر.

43- بررسی اثربخشی آموزش راهبردهاي یادگیری خودتنظيمي و آموزش تن‌آرامی عضلاني در كاهش اضطراب دانش‌آموزان در شهر بوشهر.

44- نقش واسطه‌گری ویژگی‌های شخصیتی و کنترل عواطف در سندرم روده تحریک پذیر دانشجویان دانشگاه شهر بوشهر.

45- بررسی نقش واسطه‌گری ایمنی هیجانی در رابطه بین سرشت و رفتارهای آسیب‌زای کودکان شهر بوشهر.

46- نقش سبک‌های تربیتی والدین و ابعاد سرشت با واسطه گری اضطراب و افسردگی در تبیین اختالات عملکرد جنسی زنان متاهل شهر رامهرمز.

47- ساخت و بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی مقیاس رفتارهای آسیب‌زای تحصیلی دانش آموزان مقطع متوسطه.

48- بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی خودتنظیمی تحصیلی دانش آموزان مقطع متوسطه.

49- بررسی و تحلیل اختلال عملکرد جنسی (مطالعه موردی).

50- بررسی مقایسه‌ای تأثیر سه روش رفتار درمانی شناختی، ورزش درمانی و رژیم درمانی بر کاهش وزن.

51- بررسی ویژگی های روان‌سنجی مقیاس ایمنی هیجانی در نظام خانواده.

52- بررسی ارتباط ایمنی هیجانی با رفتارهای آسیب‌زای تحصیلی دانش آموزان شهر بوشهر.

53- بررسی رابطه پیوند والدینی با خودتنظیمی تحصیلی دانش‌آموزان شهر بوشهر.

54- نقش سرشت و ایمنی هیجانی دررفتارهای آسیب‌زای تحصیلی دانش‌آموزان شهر بوشهر.

55- بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی مقیاس پیوند والدینی در نظام خانواده.

56- نقش سبک والدینی و ابعاد سرشت با واسطه گری تنظیم شناختی هیجان در تبیین تابوی جنسی (شهر بوشهر).

57- بررسی مقایسه ای اختلالات شخصیت مرزی، ضد اجتماعی، خودشیفته، نمایشی در بین مبتلایان زن به HPV و زنان غیر مبتلا به HPV در شهر بوشهر.

58- ارتباط بین صفات شخصیتی و استرس محیط دندانپزشکی در دانشجویان بالینی دانشکده دندانپزشکی بوشهر.

59- اثربخشی برنامه غنی‌سازی روابط بر افزایش میل به مهرورزی، امید به زندگی و احساس مثبت نسبت به همسر در زنان متاهل شهر بوشهر.

60- رابطه راهبردهای مقابله‌ای و ادراک خویشتن با تعارضات شغلی در کارکنان علوم پزشکی بوشهر.

61- و ده ها طرح پژوهشی و مقالات علمی دیگر....

62- تاليف كتاب : بهداشت روان دوران بارداری چاپ شده.

63- تاليف كتاب : آشنائي با مواد اعتيادآور چاپ شده.

64- تاليف كتاب : ازدواج سالم چاپ شده.

65- تالیف کتاب : درمان یکپارچگی حسی حرکتی و کارکردهای اجرایی کودکان اوتیسیم چاپ شده.

66-  تالیف کتاب : راهنمای عملی ارزیابی بالینی اختلالات روانی (در دوجلد چاپ شده).

67- تالیف کتاب : رفتارهای آسیب‌زای تحصیلی مبتنی بر مدل آماری تبیین علی (زیر چاپ).

68- تالیف کتاب : راهنمای عملی روش‌های آماری چند متغیره در علوم رفتاری (زیر چاپ).

69- تالیف کتاب : تطبیق زمینه های زیستی شخصیت با مزاج‌شناسی روانی طب سنتی ایرانی (زیر چاپ).

70- تالیف کتاب :  داروشناسی کاربردی اختلالات روانی به زبان ساده (زیر چاپ).

71- تالیف کتاب :  جنبه‌های روانشناختی فرزندآوری (تحت تالیف).

کسب عناوین علمی و پژوهشی

1- كسب عنوان پژوهشگر برتر از دانشگاه علوم پزشكي در سال 1386.

2- كسب عنوان پژوهشگر برتر از دانشگاه علوم پزشكي در سال1387.

3- داور مجله علمي پژوهشي طب جنوب از 1380 تا کنون.

4- كسب عنوان داور برتر مجله علمي پژوهشي طب جنوب در سال 1386.

5- داور مجله علمی پژوهشی آموزش و یادگیری دانشگاه دولتی شیراز از1383 تا کنون.

6- نفر اول آزمون ورودی دوره دکتری تخصصی دانشگاه دولتی شیراز.

7- نفر اول امتحان جامع دوره دکتری تخصصی دانشگاه دولتی شیراز .

8- نفر اول دورس آموزشی دوره دکتری تحصصی و فارغ التحصیل با معدل 73/19.

عضویت در مجامع علمی، اداری و ارزشی

1- عضو سازمان نظام روانشناسی و مشاوره جمهوری اسلامی ایران.

2- عضو انجمن خانه روانشناسان و حرف یاورانه جمهوری اسلامی ایران.

3- عضو انجمن مشاوران خانواده جمهوری اسلامی ایران.

4- عضو کمیته علمی سازمان بهزیستی استان بوشهر.

5- عضو مرکز تحقیقات علوم رفتاری دانشگاه آزاد اسلامی.

6- عضو فعال بسیج جامعه پزشکی بوشهر تا کنون.

7- عضو فعال در چندین کمیته دانشگاهی و نهادهای دولتی.

مهارتهای فردی در حوزه پژوهش

1 - تسلط بر نرم افزار آماری SPSS_29 .

2 - تسلط بر نرم افزار آماری AMOS_26 .

3 - تسلط در اجرا و تجلیل و تفسیر تحقیقات کمی و کیفی.

دوره‌ها و کارگاه های آموزشی سپری شده

1- دوره آموزشی تغذیه با شیر مادر 18 ساعت.

2- دوره آموزشی بیماری هاری 18 ساعت.

3- دوره آموزشی بیماریهای شایع ویروسی، باکتریایی، انگلی و قارچی40 ساعت.

4- دوره آموزشی نگهداشت واکسن و فرایند زنجیره سرما 24 ساعت

5- دوره آموزشی پیشگیری از بیماری تالاسمی 36 ساعت.

6- دوره آموزشی پیشگیری از بیماری دیابت 36 ساعت.

7- دوره آموزشی پیشگیری از سوانح و حوادث خانگی 24 ساعت.

8- دوره آموزشی پیشگیری از بیماری فشارخون 36 ساعت.

9- دوره آموزشی مداخلات روانشناختی در حوادث و بلایای طبیعی 24 ساعت.

10- دوره آموزشی نحوه انتقال موثر اطلاعات بهداشتی به مردم 24 ساعت.

11- دوره آموزش و یادگیری 25 ساعت.

12- دوره آموزشی مبانی بهداشت روان و اجرای طرح ادغام بهداشت روان در نظام شبکه 180 ساعت.

13- دوره آموزشی پیشگیری از خودکشی 18 ساعت .

14- دوره آموزشی مهارت آموزی و تربیت مربیان حوزه بهداشتی 160ساعت.

15- دوره آموزشی روش تحقیق در علوم رفتاری 40 ساعت .

16- دوره آموزشی اختلالات روانپزشکی (تشخیص و درمانهای دارویی و غیردارویی 160ساعت).

17- دوره آموزشی بهداشت روان کودکان، نوجوانان و سالمندان 60 ساعت.

18- کارگاه آموزشی نوجوان رویکرد مطلوب 60 ساعت (با مدیریت یونیسف).

19- کارگاه آموزشی برقراری رابطه موثر با بیماران مبتلا به ایدز و هپاتیت 30 ساعت.

20- کارگاه تکنولوژی آموزشی 20 ساعت.

21- کارگاه روش تدریس20 ساعت.

22- کارگاه اصول آموزش و یادگیری 20 ساعت.

23- کارگاه روش تحقیق کیفی 24 ساعت.

24- کارگاه روش تحقیق در علوم رفتاری 36 ساعت

25- کارگاه آموزشی بهداشت روان مادران باردار 24 ساعت.

26- کارگاه روش تحقیق پیشگیری از اعتیاد 24 ساعت.

27- کارگاه مداخله در بحران (حوادث و بلاياي طبيعي) 24 ساعت.

28- کارگاه آموزشی عملی نرم افزار آماری SPSS به مدت 36 ساعت.

29- ده‌ها کارگاه آموزشی دیگر(جمعا  افزون بر 2300 ساعت که ذکر همه آنها موجب اطاله نگارش است).

سوابق تخصصی و بالینی

1- روانشناس بالینی زندان مرکزی و کانون اصلاح و تربیت استان بوشهر (1373 تا 1377) حضور داوطلبانه و فی‌سبیل ا... دو روز در هفته (وقت غیراداری).

2- روانشناس باليني و روان‌درمانگر مجتمع پزشكي فدك از سال 1379تا 1381.

3- روانشناس باليني و روان‌درمانگر مجتمع پزشكي جرجاني از 1381تا 1383.

4- صاحب امتیاز و مدیر مركز خدمات روانشناختي پندار نيك از سازمان بهزيستي (1381 تا 1387)

5- کارشناس برنامه‌های تخصصی خانواده و ... در صدا وسیمای مرکز بوشهر دهه هفتاد و هشتاد.

6- روانشناس بالینی و روان‌درمانگر مركز معتادان خود معرف سازمان بهزیستی ازسال 1378 تا 1379.

7- روانشناس بالینی و مشاور در صداي مشاور و مشاوره حضوري سازمان بهزيستي از 1379 تا 1387.

8- روانشناس باليني و روان‌درمانگر كلينيك بيماري‌هاي رفتاري حوزه معاونت بهداشتی استان (1383 تا 1386).

9- روانشناس بالینی و رواندرمانگر مجتمع پزشکی فدك، مجددا (1386 تا 1392).

10- مجري طرح آزمایش کشوری كاهش طلاق دادگستري از سال 1388 تا 1389.

11- کارشناس رسمی دادگستری در امور خانواده و مدرس دوره‌های مربوط، استان بوشهر.

12- داراي مجوز و اخذ پروانه فعالیت از سازمان نظام روانشناسي جمهوري اسلامي ايران.

13- عضو کمیته علمی سازمان بهزیستی استان جهت صدور مجوز مراکز خصوصی (1390 تا تاکنون).

14- عضو کمیته‌های تخصصی مصاحبه های استخدامی دوائر دولتی و بانکها و... بصورت متناوب.

15- صاحب امتیاز و مدیر مرکز مشاوره عمومی راه دانایی از سال 1401 تا کنون (فعال).

آشنایی با سایر علوم

تاریخ ادیان و باستان، فلسفه، کیهان‌شناسی، مردم شناسی، ژنتیک، تغذیه و آماراستنباطی.